Kompendium wiedzy o stopach

Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale zdrowie całego organizmu zaczyna się od stóp. Nieprawidłowe stawianie stóp podczas chodu może być przyczyną bólów kolan, bioder, a nawet kręgosłupa. Zmiany chorobowe pojawiające się w obrębie stóp także mogą być przyczyną bólu i sprawiać niemały dyskomfort podczas chodzenia.

Z artykułu dowiesz się:

• jak zbudowana jest stopa;
• ile potrafią unieść stopy;
• jak bardzo obciążone są stopy podczas chodzenia;
• jakie trasy pokonuje przeciętny człowiek w trakcie całego życia;
• jak problemy ze stopami wpływają na zdrowie;
• jakie są typy stóp.

Nauką, która zajmuje się zdrowiem stóp, jest podologia. Jest to dziedzina medycyny, która nie jest jeszcze w Polsce zbyt dobrze znana, ale jej popularność stale rośnie. Podolog to specjalista od stóp, który niesie pomoc osobom, którym doskwierają problemy z paznokciami lub ze skórą na podeszwach stóp.

 Po przejściu kilku kilometrów bolą Cię stopy, pod stopą pojawiła się bolesna zmiana lub paznokieć zaczął wrastać w skórę? Nie czekaj, aż problem sam się rozwiąże, gdyż to się nigdy nie stanie, tylko jak najszybciej umów się na wizytę do podologa. Szybka reakcja i wdrożenie skutecznej kuracji pomoże Ci pozbyć się problemu i zapobiegnie jego nawrotom w przyszłości.

ANATOMIA STOPY

Podstawą dla ludzkiej stopy są kości, które łączą się w stawach. Stawy wzmocnione są wiązadłami, a za ich ruch odpowiadają mięśnie. Powierzchnia stopy pokryta jest skórą, w której znajduje się mnóstwo czułych nerwów oraz gruczołów potowych. Końcówki palców przed okaleczeniem chronią paznokcie.

Stopa ma wiele funkcji, a najważniejszą z nich jest zapewnienie kontaktu z gruntem. To dzięki stopom możemy się poruszać, chodzić, biegać i skakać.

Z CZEGO SKŁADA SIĘ STOPA?

Ludzka stopa zbudowana jest z:

• 26 kości;
• 33 stawów;
• 32 mięśni i wiązadeł;
• 107 ścięgien;
• 1700 zakończeń nerwowych. 

Stopy mają po 90 000 gruczołów potowych, których zadaniem jest regulować ich temperaturę. Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy, jak dużo są w stanie unieść nasze stopy. Okazuje się, że ścięgno Achillesa może wytrzymać ciężar około jednej tony

STOPY – ILE TAK NAPRAWDĘ POTRAFIĄ UNIEŚĆ?

Czy zastanawiałeś się kiedyś, ile są w stanie unieść stopy? Typowa odpowiedź brzmi – stopy są w stanie unieść cały ciężar ciała. W końcu noszą każdego człowieka, bez względu na jego wagę. Jeśli nie znasz dokładnej odpowiedzi na to pytanie, już spieszymy z odpowiedzią.

Stopy człowieka o wadze około 70 kg, który dużo spaceruje, przenoszą w ciągu jednego dnia ponad 2500 ton! Byś mógł sobie zobrazować, jak duży jest to ciężar, wyobraź sobie teraz 4 wagony pociągu – dokładnie tyle są w stanie unieść Twoje stopy.

Wiesz już, jaki ciężar noszą stopy w ciągu jednego dnia. A jaki noszą w ciągu 3 dni? W tym czasie ludzkie stopy są obciążone ciężarem tak dużym, że można go przyrównać do ciężaru wieży Eiffla.

Czyniąc dalsze obliczenia, okazuje się, że w całym roku stopy muszą podołać podwójnemu ciężarowi statuy wolności znajdującej się w Nowym Jorku. Dla dociekliwych jest to 858 480 ton.

Jedna stopa potrafi wytrzymać obciążenie niemal 1 700 kg. Wyobraź sobie teraz pokaźnych rozmiarów słonia – dokładnie taki ciężar potrafi unieść Twoja jedna stopa.

JAK BARDZO OBCIĄŻONE SĄ STOPY KOBIETY W SZPILKACH?

Nacisk na piętę kobiety ważącej ok. 60 kg chodzącej w butach na obcasie jest tak duży, jakby kobieta ta ważyła 28-razy więcej, niż waży w rzeczywistości. Dla porównania, podczas chodzenia w normalnym obuwiu na tylną część stopy przypada 4,5-krotny ciężar własnego ciała, czyli niemal 6-razy mniej. Podczas biegu obciążenie zwiększa się 9-krotnie, ale nadal jest dużo mniejsze, niż obciążenie podczas chodzenia w szpilkach.

Nic więc dziwnego, że częste noszenie szpilek może mieć negatywne skutki dla stawów. Oczywiście najbardziej obciążone są stopy, ale przecież mogą też wpływać na stawy kolanowe, biodrowe, jak i kręgosłup.

Przyjmuje się, że bezpieczny obcas, który można nosić na co dzień, co nie odbije się na naszym zdrowiu, powinien mieć nie więcej niż 5 cm. Obcas powyżej 12 cm stanowi bardzo duże obciążenie dla naszego ciała, o możliwości wystąpienia kontuzji podczas chodzenia nie wspominając.

Noszenie szpilek jest niewskazane przy wadach postawy takich jak płaskostopie, skolioza, koślawość kolan, pogłębiona lordoza lędźwiowa. Panie z takimi problemami nie tylko powinny unikać obuwia na obcasie, ale też zwracać szczególną uwagę na to, jakie obuwie kupują.

STATYSTYKI O STOPACH

Ostatnio dużo mówi się o tym, jak ważny jest ruch w ciągu dnia. Zaleca się, by w ciągu dnia przejść minimum 10 000 kroków. Robiąc tyle kroków, pokonujemy ok. 8-kilometrowy dystans.

Przeciętny człowiek w ciągu swojego życia przechodzi od 200 do 400 tys. km. Oznacza to, że gdyby biegał, wziąłby udział w kilku tysiącach maratonów. Na nogach spędzamy od 25 do 57 proc. życia.

Regularnie chodzisz na zakupy? W trakcie przemierzania galerii robisz długie dystanse, choć nawet nie zdajesz sobie z tego sprawy. Gdyby to podsumować, okazałoby się, że na samych zakupach pokonujesz dystans ponad 200 km w ciągu roku. Zakupy nie służą oszczędności, ale z pewnością są dobre dla Twojego zdrowia.

STOPY A ZDROWIE – CZY ZDROWIE CAŁEGO ORGANIZMU ZALEŻY OD STÓP?

Problemy ze stopami są często przez bagatelizowane. Jeśli w obrębie Twoich stóp pojawiła się niepokojąca zmiana, a ją zlekceważysz, to może to odbić się na Twoim zdrowiu – bądź tego świadom.

NIEPRAWIDŁOWY CHÓD – DO CZEGO MOŻE PROWADZIĆ?

Choć zwykle nie zdajemy sobie z tego sprawy, to czasem podczas chodzenia nieprawidłowo stawiamy stopy. Nienaturalne poruszanie stopami zmienia naturalną równowagę i może prowadzić do:

• bólów kręgosłupa;
• zwichnięcia stawu skokowego;
• skrócenia ścięgna Achillesa;
• zwiększonego zużycia tlenu;
• trwałych zmian w kręgosłupie;
• zmniejszenia mobilności.

DEFORMACJE STÓP

Twoją czujność powinna wzbudzić nie tylko zmiana na stopie, ale również widoczna gołym okiem deformacja stopy. Przyczyny deformacji mogą być różne, zwykle są to jednak wady wrodzone lub nabyte. Najczęściej spotykane deformacje stóp w gabinetach podologicznych to:

• halluxy;
• palce młotkowate/krogulcze/jeździeckie;
• płaskostopie;
• opadanie stopy w stawie skokowym;
• koślawość wewnętrzna/zewnętrzna;
• pięta Haglunda;
• stopy wklęsłe.

 Nieleczone deformacje stóp mogą powodować przykre objawy. Popularnymi następstwami deformacji są:

• odciski;
• modzele;
• zdeformowane paznokcie;
• wrastające/wkręcające się paznokcie;
• ból;
• stany zapalne stawów.

KSZTAŁTY STÓP – SPRAWDŹ, JAK WPŁYWAJĄ NA ZDROWIE

W zależności od długości palców wyróżniamy 3 typy stóp: egipską, grecką i rzymską. Dowiedz się, jaki masz kształt stopy, gdyż od tego zależą predyspozycje do niektórych schorzeń.

STOPA EGIPSKA

Uznawana jest za stopę idealną, gdyż cechuje ją smukły wygląd. W przypadku stopy egipskiej najdłuższy jest pierwszy palec (tzw. paluch). Długość reszty palców jest proporcjonalnie mniejsza.

Obserwacje pokazują, że najczęściej to właśnie u osób ze stopą egipską występuje paluch koślawy, zwany potocznie haluksem. Zaburzenie biomechaniki chodu może być przyczyną dalszych schorzeń, w tym m.in. bolesnych modzeli na podeszwowej części stopy.

STOPA GRECKA

W stopie greckiej najdalej wysunięty jest drugi palec. Z tego powodu często ulega on urazom – powstają na nim odciski, nagniotki oraz odkształcenia różnego typu.

Zaawansowane zmiany mogą skutkować pojawieniem się metatarsalgii, czyli bólu pod głową kości śródstopia palca objętego deformacją. Jedną z metod leczenia deformacji jest zabieg chirurgiczny.

STOPA RZYMSKA

Występuje tylko u ok. 10 proc. ludzi. W stopie rzymskiej palec I, II i III są praktycznie tej samej długości, a palce IV i V są dużo krótsze.

Nietypowa budowa stopy rzymskiej sprawia, że nie dotykają jej żadne schorzenia. Wszystko dlatego, że lepiej niż stopa egipska i grecka znosi obciążenia. Rozkład ciężaru w stopie rzymskiej jest korzystniejszy niż w stopie egipskiej i greckiej.