Opatrunki ze srebrem – jak zakładać?

Opatrunki ze srebrem cieszą się szerokim zainteresowaniem. Główną przyczyną tego stanu jest ich efektywność w regeneracji trudno gojących się ran oraz działanie bakteriobójcze. Ma to szczególne znaczenie ze względu na rosnącą odporność szczepów bakterii w stosunku do antybiotyków. Jak działają opatrunki ze srebrem? W jaki sposób je aplikować?

Opatrunki ze srebrem – właściwości

Srebro w medycynie doceniane jest przede wszystkim za silne właściwości antybakteryjne. Z tego też powodu często jest polecane w walce z trądzikiem, gdzie przynosi dobre efekty. Właściwości te z powodzeniem można wykorzystać również do łagodzenia cieknących ran, trudnych do gojenia, często o podłożu zakaźnym.

Srebro oddziałuje na bakterie dwutorowo:

• blokuje ich rozmnażanie się,
• prowadzi do destrukcji błony komórkowej bakterii, co w konsekwencji oznacza śmierć patogenów.

Tym sposobem srebro stopniowo eliminuje bakterie, co z kolei wycisza stan zapalny. Dzięki temu rana zostaje oczyszczona ze szkodliwych drobnoustrojów i zaczyna się regenerować.

Kolejną właściwością opatrunków ze srebrem jest ich zdolność do absorpcji cieczy przy jednoczesnym zachowaniu optymalnej wilgotności rany. Wchłanianie wysięku, bardzo często występującego przy trudnych i zakaźnych ranach, chroni przed rozmiękczaniem i moczeniem owrzodzenia.

Jest to niezwykle istotne, gdyż zbyt duże “namoczenie” rany (maceracja) znacznie obniża tempo procesu regeneracji tkanki i utrudnia zabliźnienie rany – może wręcz pogorszyć jej stan.

Opatrunki ze srebrem są skuteczne w gojeniu ran również ze względu na przepuszczalność tlenu. Dostęp tego pierwiastka do rany korzystnie wpływa na jej regenerację. Dzieje się to za sprawą jego właściwości, umożliwiających mu aktywację procesów naprawiających uszkodzoną tkankę.

Opatrunek ze srebrem – do jakich ran wybrać? Kiedy stosować?

Opatrunki ze srebrem polecane są do wszystkich ran, które trudno się goją. Szczególne zastosowanie mają w przypadku ran z wysiękiem – cieczą. Obecność wysięku pogarsza proces regeneracji i gojenia się tkanki, gdyż nasila skłonność do utrzymywania bądź nawrotów stanu zapalnego.

Opatrunki ze srebrem dzięki swoim właściwościom przepuszczającym i antybakteryjnym umożliwiają wentylację rany (co bardzo korzystnie wpływa na gojenie) oraz eliminują bakterie – przyspiesza to tempo regeneracji i zmniejsza ryzyko powikłań. Namnażanie się bakterii może doprowadzić do stanu przewlekłego – preparaty ze srebrem zmniejszają ryzyko tej sytuacji.

Opatrunki ze srebrem warto stosować do:

• przyspieszenia procesów regeneracji i gojenia się tkanki,
• oczyszczenia rany z bakterii i innych drobnoustrojów oraz wyhamowania ich namnażania się,
• absorpcji cieczy wydobywającej się z rany,
• zapewnienia ranie dostępu do tlenu oraz odpowiedniej wilgotności – czynników niezwykle istotnych w procesie gojenia owrzodzeń.

Opatrunki ze srebrem sprawdzają się w procesie gojenia ran:

• przewlekłych,
• ostrym przebiegu.

Są również skuteczne w regeneracji blizn pooperacyjnych czy oparzeń. Bardzo dobrze radzą sobie z ranami zakaźnymi, nawet u osób o wykształconej niewrażliwości bakterii na antybiotyki. Typową cechą tego rodzaju ran jest ból i dyskomfort przy zmianie opatrunku. Preparaty ze srebrem łagodzą te dolegliwości i umożliwiają bezbolesna wymianę kompresu na nowy.

Przykładem przewlekłej rany, bardzo trudnej w pielęgnacji i gojeniu, są owrzodzenia powstające w wyniku stopy cukrzycowej. Diabetycy powinny być wyczuleni na każde zmiany w obrębie stopy, gdyż charakterystyczna dla nich dolegliwość jest bardzo niebezpieczna – w zaawansowanej fazie może doprowadzić do amputacji nogi.

Jak założyć opatrunek ze srebrem?

Aplikacja opatrunku ze srebrem jest bardzo łatwa i bezbolesna. Przed przystąpieniem do wymiany lub założenia opatrunku należy przede wszystkim pamiętać o:

• odpowiedniej higienie – umyciu rąk,
• oczyszczeniu rany za pomocą specjalnego środka antyseptycznego.

Następnie opatrunek posmarowany maścią na bazie srebra, należy wyjąć z opakowania i – jeśli istnieje taka potrzeba – obciąć go do odpowiedniego rozmiaru/kształtu, tak aby jak najlepiej dopasował się do rany. Kolejnym krokiem jest już bezpośrednia aplikacja opatrunku na ranę. Wystarczy pozbyć się osłonek i przyłożyć opatrunek do zranionego miejsca i bardzo lekko docisnąć.

Opatrunek wtórny i pierwotny

Opatrunek ze srebrem jest tzw. opatrunkiem pierwotnym. Oznacza to, że ma on bezpośredni kontakt z raną, a jego głównym zadaniem jest stworzenie jej odpowiednich warunków do gojenia się i regeneracji.

Na ten rodzaj opatrunku powinien zostać nałożony dodatkowo opatrunek wtórny – jego celem jest przede wszystkim zabezpieczenie i utrzymanie opatrunku pierwotnego oraz zwiększona ochrona przed zabrudzeniami.

Funkcję kompresu wtórnego może pełnić specjalny opatrunek chłonny lub superabsorpcyjny (jest to bardzo dobry wybór w przypadku ran cieknących, gdyż będzie wzmacniać właściwości absorpcyjne opatrunku ze srebrem) oraz opatrunek piankowy lub gazowy (jałowe kompresy gazowe, tzw. “gaziki”).

Opatrunki ze srebrem – jak działają?

Jony srebra mają bardzo szybkie tempo działania. Po założeniu opatrunku natychmiast uaktywniają się w miejscu zranienia i zaczynają działać przeciwbakteryjnie. Dodatkowo tworzą warstwę ochronną, zapobiegającą wnikaniu drobnoustrojów.

To właśnie dzięki temu opatrunki ze srebrem mają taką skuteczność w leczeniu trudno gojących się ran – niemal od razu zmniejszają aktywność bakterii i łagodzą wywołany stan zapalny, co korzystnie przekłada się na zdrowienie tkanki.

Jak często zmieniać opatrunek?

W procesie gojenia ran regularna wymiana opatrunku jest podstawą. Zbyt długie przetrzymywanie kompresu może przynieść skutki odwrotne od zamierzonych – stać się siedliskiem bakterii i wręcz nasilić stan zapalny.

Przyjmuje się ogólną zasadę, że opatrunek powinien być zmieniany średnio co 3–5 dni, w zależności m.in. od stopnia wysięku (jeśli jest dość intensywny, to opatrunek wymienia się częściej).

Warto jednak zapamiętać, iż w tej kwestii najważniejsza jest przede wszystkim obserwacja.

Jeśli opatrunek:

• szybko robi się przemoknięty,
• dolegliwości bólowe nasilają się,

to należy kompres od razu wymienić na świeży.

Jeśli podczas zmiany opatrunku pojawiają się problemy z oderwaniem starego, to warto najpierw miejsce to nawilżyć. Najlepiej użyć do tego preparatów do przemywania ran. Po chwili, gdy opatrunek nasiąknie, można go delikatnie ściągnąć. Należy unikać zrywania starego opatrunku na siłę, gdyż może to poszarpać ranę i spowodować jej ponowne otwarcie.

Z czym nie wolno łączyć opatrunków na bazie srebra?

Stosując opatrunki na bazie srebra, należy wystrzegać się wszelkich środków odkażających zawierających jod. Nie jest to zalecane, gdyż połączenie tych dwóch pierwiastków prowadzi to do wytrąca się jodu, co może działać nieco drażniąco na ranę i utrudniać gojenie.

Opatrunki ze srebrem a oporność bakterii

Coraz częściej można spotkać się ze zmniejszoną skutecznością antybiotyków w leczeniu zakażonych ran z wysiękiem. Wynikiem tego jest wykształcenie odporności bakterii na działanie leków. Alternatywną metodą o wysokiej skuteczności są m.in. opatrunki ze srebrem. Poza omówionymi właściwościami tego pierwiastka znaczenie ma również kształtowanie oporności bakterii w stosunku do tego rodzaju opatrunku.

Oporność bakterii na srebro tworzy się bardzo wolno i właściwe w większości przypadków nie dochodzi do jej wytworzenia. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż rozwój niewrażliwości szczepów na srebro wiąże się z mutacją w kilku miejscach. Przy miejscowym stosowaniu opatrunków jest to praktycznie niemożliwe.

Opatrunki na bazie srebra to jedne z najskuteczniejszych preparatów w walce z trudno gojącymi ranami. Dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i absorpcyjnym pozytywnie wpływają na szybsze leczenie ran, zarówno ostrych, jak i przewlekłych.