Modzele to rodzaj nagniotków powstających pod wpływem dużego nacisku na pięty. Wywoływać go może noszenie zbyt ciasnego obuwia lub butów na obcasie. Skłonność do powstawania modzeli na piętach wynika ze specyfiki skóry. Zmiany te pojawiają się również na dłoniach, pod wpływem dużego i długotrwałego nacisku na jedno miejsce (widoczne jest to np. u osób dźwigających ciężary). Modzele są nie tylko problemem estetycznym, ale mogą powodować również ból i przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu.
Czym są modzele i jak powstają? Czy można im zapobiec? Jak je leczyć?
Modzele – czym są? Jak powstają?
Modzele to specyficzne pogrubienie naskórka. Powstaje w sytuacji, gdy w danym miejscu, np. na pięcie, zaczyna się gromadzić zbyt duża ilość zrogowaciałego naskórka. Odczuwalne jest to m.in. w postaci twardej powierzchni pięt.
Mechanizm powstawania modzeli polega na tym, iż skóra pięt pod wpływem silnego nacisku zwiększa jeszcze bardziej swoją grubość i twardość. Jest to jej swoisty mechanizm obronny, którego celem jest zwiększenie amortyzacji. W codziennych warunkach na stopy działa cała siła szkieletu, który muszą utrzymać.
Dodatkowe utrudnienia, spowodowane m.in. zbyt ciasnym obuwiem, wzmagają potrzebę „wygłuszenia” nacisku. Sytuację gromadzenia się naskórka potęguje fakt, iż stały ucisk prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych (stopa jest bardzo silnie unerwiona i ukrwiona), co z kolei wpływa na obumieranie naskórka i zahamowanie procesów jego złuszczania się.
Znaczne zwiększenie twardości naskórka w połączeniu ze stałym naciskiem prowadzi do powstawania odcisków czy modzeli.
Modzele i odciski – czym się różnią? Jak rozpoznać modzele?
Często określeń „modzele” i „odciski” używa się wymiennie. Choć zrogowacenia te są bardzo do siebie podobne, to istnieją między nimi pewne różnice. O modzelach można powiedzieć, że są swego rodzaju typem odcisku.
Klasyczny odcisk jest niewielkich rozmiarów i często posiada białą plamkę wewnątrz (zwykle jest to lekkie zabarwienie). Wnika on również w głębsze warstwy skóry. Mają swoje jądro, określane również jako korzeń. Z tego też powodu ból wywoływany przez odciski może być większy.
Z kolei modzele są znacznie większymi zmianami, a ich cechą charakterystyczną jest żółte lub szare zabarwienie. Są również bardziej wybrzuszone. Niekiedy modzelom może towarzyszyć zaczerwienienie tkanki wokół. Dolegliwości bólowe zwykle związane są z uczuciem pieczenia, ale bardzo często modzele są bezbolesne. Dolegliwości bólowe mogą nasilać się w trakcie chodzenia lub innych czynności, związanych z większym naciskiem na stopy.
Modzele – przyczyny. Co sprzyja ich powstawaniu?
Bezpośrednia przyczyna powstawania modzeli to zbyt silny nacisk działający na dane miejsce skóry. Czynniki sprzyjające temu to przede wszystkim noszenie zbyt ciasnego obuwia (lub posiadającego bardzo cienką/miękką podeszwę). Tworzeniu się modzeli sprzyja również częste zakładanie szpilek.
Inne przyczyny to:
- otyłość, nadwaga oraz szybki przyrost masy w czasie ciąży (większa waga organizmu zwiększa nacisk na stopy);
- płaskostopie, stopa wydrążona;
- wady postawy (nacisk jest nierównomiernie rozłożony).
Zbyt intensywne usuwanie zrogowaciałego naskórka, zwłaszcza przy użyciu pumeksu, co również zwiększa ryzyko tworzenia się modzeli. Wynika to z faktu, iż powierzchnia pumeksu jest bardzo szorstka.
W związku z tym jej działanie może być traktowane przez skórę jako bardzo agresywne i sprawiać, że będzie odrastać jeszcze grubsza i twardsza. Dlatego do usuwania zrogowaciałego naskórka najlepiej używać frezarki lub tarki. Można również korzystać regularnie z profesjonalnego pedicure u podologa.
Tworzenie się modzeli a choroby – które schorzenia nasilają tendencję do ich powstawania?
Skłonność i podatność na tworzenie się odcisków lub modzeli, szczególnie w obrębie stóp, może być związana z niektórymi schorzeniami.
Choroby nasilające tendencję do tworzenia się modzeli na stopach to:
- cukrzyca,
- zaburzenia układu krążenia,
- niedoczynność tarczycy.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Schorzeniem silnie powiązanym z tworzeniem się modzeli jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Wynika to przede wszystkim z faktu, iż w przebiegu tej choroby nasilają się stany zwyrodnieniowe. Nie omijają one również naskórka, co wpływa na jego większą i szybszą skłonność do rogowacenia się. Z obecnością modzeli zmagają się przede wszystkim te osoby, które zaniedbują leczenie RZS.
Cukrzyca
Problem z częstymi odciskami i modzelami jest dość powszechny również u diabetyków. Dolegliwości te związane są przede wszystkim z tzw. stopą cukrzycową. Jest to chorobowe powikłanie, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia niektórych nerwów. Osłabia to czucie, dlatego też diabetycy często nie są świadomi obecności odcisków, gdyż nie odczuwają związanego z nimi dyskomfortu. Nie odczuwają również pojawiającego się wcześniej ucisku, stąd tendencja do częstych modzeli/odcisków.
Niedoczynność tarczycy
Większą tendencję do rozwoju modzeli, zwłaszcza na stopach, wykazują również osoby zmagające się z niedoczynnością tarczycy. W przebiegu tej choroby dochodzi do znacznie wolniejszego przepływu krwi. To z kolei powoduje, iż komórki naskórka są mniej odżywione, a wszystkie procesy w nim zachodzące – spowolnione. Dotyczy to również złuszczania martwego naskórka.
Z racji wyhamowania tego procesu, zaczyna się on gromadzić w postaci zrogowaciałej skóry. Jej nagromadzenie sprzyja tworzeniu się odcisków/modzeli. Dodatkowo mniejszy dopływ krwi zwiększa suchość naskórka, co jest przyczyną m.in. pękających pięt.
Jakie są metody leczenia modzeli?
Metody leczenia modzeli zależą przede wszystkim od stopnia ich zaawansowania. W pierwszym ruchu, przy łagodnych zmianach, pomocne mogą być domowe sposoby lub środki dostępne w aptece, np. skarpetki złuszczające lub specjalne plastry. Jeśli takie metody leczenia nie przynoszą skutku, to wówczas warto udać się do podologa.
Przeprowadzi on zabieg profesjonalnego usuwania modzeli, polegającego na jego wycięciu. W przypadku dużych zmian, konieczna może być jeszcze jedna wizyta. Zabieg ten jest dość tani, a jego cena nie przekracza 200 złotych. Jeśli przyczyną jest złe ustawienie kości (np. na skutek wad postawy lub chodu), konieczne może być również jej skorygowanie. W innym przypadku modzele mogą nawracać.
Jeśli leczenie modzeli nie przynosi dalszego rezultatu, są one trudne w usunięciu, to wówczas konieczna jest konsultacja z dermatologiem. Jako lekarz może on przepisać mocniejsze środki o właściwościach złuszczających i zmiękczających, co skutecznie pomaga zwalczyć modzele.
Miejscowe leczenie modzeli nie daje gwarancji ich nawrotu. Podatność na działanie czynników zwiększających ich ryzyko sprawia, że mogą występować np. w innym miejscu. Dlatego też istotne jest wyeliminowanie, w miarę możliwości, potencjalnych przyczyn ich powstawania.
Domowe sposoby leczenia modzeli
Najbardziej powszechnym domowym sposobem na radzenie sobie z odciskami, jest moczenie stóp w ciepłej wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej. Ma ona silne właściwości zmiękczające, dzięki czemu przygotowuje skórę do dalszego zabiegu. Sama kąpiel nie będzie skuteczna, jeśli nie połączy jej się z mechanicznym usuwaniem naskórka. Po moczeniu stóp najlepiej usunąć zrogowaciałą skórę przy pomocy tarki lub frezarki.
Leczenie warto wspomóc preparatami dostępnymi w aptece. Najbardziej polecane są środki zawierające:
- kwas salicylowy, np. plastry. Kwas ten ma właściwości keratolityczne (rozpuszczające zrogowaciały naskórek) oraz zmiękczające. Jest jedną z najskuteczniejszych substancji w leczeniu modzeli i odcisków;
- kwas mlekowy, działający żrąco na zrogowaciały naskórek. Preparaty z kwasem mlekowym zwykle zawierają substancje dodatkowe, działające natłuszczająco na skórę.
Dobrym pomysłem są również skarpety złuszczające zakładane na noc. Materiał nasycony jest substancjami, których celem jest złuszczenie i zmiękczenia naskórka. Walka z modzelami we własnym zakresie możliwa jest tylko przy łagodnych i niezbyt zaawansowanych zmianach.
