Oczyszczanie paznokci grzybiczych

Grzybica paznokci to wciąż jeden z najczęściej występujących problemów natury podologicznej, z którym boryka się wielu pacjentów i walczy wielu specjalistów. Infekcja grzybicza chętnie atakuje płytkę paznokciową, ale też powierzchnię wałów okołopaznokciowych, a nawet całych stóp. Szacuje się, że na grzybicę cierpi nawet do 13% całej populacji. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby zarówno zajmujący się jej leczeniem, jak i chorujący na nią wiedzieli o niej jak najwięcej.

Grzybica paznokci – najważniejsze informacje

Grzybica to dolegliwość, która może być wywołana przez jeden z trzech rodzajów drobnoustrojów. Są to:

• dermatofity,
• pleśnie,
• drożdżaki.

Zdecydowanie najczęściej mamy do czynienia z grzybicą spowodowaną obecnością dermatofitów, jednak także i drożdżaki oraz pleśnie stanowią realny powód jej występowania.

Oczywiście obecność drobnoustrojów stanowi bezpośrednią przyczynę występowania grzybicy. Należy jednak wymienić także szereg przyczyn pośrednich, a więc sytuacji, bodźców i zachowań pacjenta, które mogą przyczynić się do zwiększenia ryzyka pojawienia się problemu. Przyczyny te podzielić można na zewnętrzne oraz wewnętrzne. Do pierwszej z grup, a więc przyczyn zewnętrznych, zaliczyć należy przede wszystkim nieumiejętną, nieprawidłową higienę oraz pielęgnację stóp, a także nadmierne, zbyt inwazyjne przycinanie paznokci. Ponadto będzie to także stosowanie niesterylnych, pożyczonych narzędzi i akcesoriów do pielęgnacji stóp, jak chociażby cążek czy nożyczek do paznokci osoby, która może być nosicielem infekcji grzybiczej. To również długotrwałe chodzenie w zbyt ciasnych, za małych butach, jak również chodzenie bez obuwia ochronnego w miejscach publicznych, gdzie jest to szczególnie wskazane, a więc na basenie, w saunie, na siłowni, w kręgielni, wrotkarni czy na sali gimnastycznej.

Do przyczyn wewnętrznych, sprzyjających pojawianiu się problemu grzybicy paznokci, zaliczyć należy przede wszystkim różnego rodzaju przewlekłe choroby towarzyszące pacjentowi, ale też inne schorzenia natury podologicznej, jak chociażby nadmierną potliwość stóp. Schorzenia sprzyjające powstawaniu infekcji grzybiczej to między innymi cukrzyca, choroby krążenia, ale również zaburzenia hormonalne.

Rozpoznanie grzybicy paznokci

Rozpoznanie grzybicy paznokci nie powinno być dla doświadczonego podologa większym problemem. Najczęściej jednak to sami pacjenci stają przed wyzwaniem wstępnego rozpoznania schorzenia. To oni bowiem, sami, we własnych domach decydują o tym, czy stan ich stóp jest na tyle niepokojący, aby zgłosić się po pomoc do specjalisty. Dlatego też tak ważne jest edukowanie w kwestii grzybicy, jej rozpoznawania, leczenia i profilaktyki. Warto tłumaczyć pacjentom nie tylko, w jaki sposób mogą rozpoznać rozwijającą się na ich paznokciach grzybicę, ale także aby w żadnym wypadku nie bagatelizowali jej objawów i w razie potrzeby niezwłocznie zgłosili się do specjalisty.                                                                                                                                                             

Jak więc rozpoznać grzybicę, która rozwija się na paznokciu pacjenta? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na strukturę i powierzchnię płytki. Już w pierwszych etapach rozwoju choroby paznokieć staje się bowiem w charakterystyczny sposób pofałdowany, lekko odkształcony, ale też bardziej matowy. Następnie na powierzchni paznokci, zaczynając od ich bocznych krawędzi, zaczynają pojawiać się charakterystyczne zmiany. Odznaczają się one przede wszystkim innym kolorem. Na początku jest to barwa biaława lub biało-żółta, a następnie stopniowo ciemnieje, aż do koloru ciemnobrązowego, a nawet czarnego. Zaawansowane stadium choroby to wyraźnie zmienione paznokcie, nieprzyjemny zapach i znacznie utrudnione chodzenie. Objęty grzybicą paznokieć jest znacznie bardziej narażony na wszelkiego rodzaju inne dolegliwości i uszkodzenia. Płytki mogą więc być popękane, połamane czy wrośnięte w powierzchnię wału okołopaznokciowego. Usunięcie infekcji w tak zaawansowanym stadium wymaga niemałego nakładu czasu i pracy, a także cierpliwości pacjenta. Z tego właśnie powodu tak istotne jest, aby do specjalisty podologa zgłaszać się nawet z wyłącznie samym podejrzeniem infekcji grzybiczej.

Badanie mykologiczne w gabinecie podologicznym

Kiedy do gabinetu podologicznego zgłasza się pacjent, który podejrzewa u siebie grzybicę paznokci, należy przeprowadzić staranny wywiad oraz specjalistyczne badanie mykologiczne. Badanie to pozwala na precyzyjne rozpoznanie obecności infekcji lub jej braku. Co więcej, możliwe jest dzięki temu również dokładne dopasowanie optymalnej ścieżki leczenia dla danego pacjenta. Do wykonania badania niezbędne jest pobranie zeskrobiny z płytki paznokciowej pacjenta. Materiał do badania należy pobrać przy pomocy specjalnego frezu. Pobraną próbkę należy następnie umieścić w sterylnym, jałowym pojemniku i w takiej formie wysłać do laboratorium.

Grzybica paznokci – leczenie

Leczenie grzybicy paznokci musi odbywać się w gabinecie podologicznym, wyłącznie pod okiem doświadczonego podologa. Bardzo ważne jest, aby pacjenci nie decydowali się na samodzielne leczenie grzybicy w domowym zaciszu czy przy użyciu niesprawdzonych środków. Grzybicę paznokci leczyć można na kilka różnych sposobów. Nierzadko konieczne może być łączenie leczenia podologicznego z terapią farmakologiczną.

Warto także pamiętać o kluczowym elemencie leczenia grzybicy paznokci, jakim jest staranne oczyszczenie paznokci zajętych infekcją. Dokładne mechaniczne czyszczenie płytki nie tylko przyczynia się do usunięcia zajętych chorobowo części paznokcia, ale także poprawy jego estetyki. Zgrubiałe, zrogowaciałe paznokcie należy opracowywać przy pomocy specjalnych frezów.

Najlepszym wyborem do oczyszczania paznokci grzybiczych będą frezy karbidowe, czyli wykonane z węglika spiekanego. Warto zwrócić również uwagę na nacięcia frezów – optymalnym rozwiązaniem jest wybór końcówek do frezarki o nacięciach cyrkulujących powietrze. Takie frezy nie nagrzewają się bowiem nawet podczas długo trwających zabiegów, co pozytywnie wpływa na komfort pacjenta oraz wygodę i bezpieczeństwo pracy podologa.

Narzędziem pomocniczym, stosowanym podczas oczyszczania paznokci grzybiczych jest specjalna, dwustronna sonda. Akcesorium to pozwala na usunięcie najdrobniejszych zmian, fragmentów płytki i naskórka, zalegających pod płytką oraz w wałach okołopaznokciowych. Staranne i dobrze przeprowadzone mechaniczne oczyszczenie paznokcia to zabieg, który:

• odciąża łożysko, do tej pory obciążone dodatkowymi warstwami tkanki,
• przyczynia się do odżywienia paznokcia,
• wpływa na poprawę estetyki płytki,
• pomaga w leczeniu grzybicy oraz infekcji bakteryjnych,
• pozwala na zminimalizowanie ryzyka ponownego wystąpienia schorzenia.

Oczyszczona płytka paznokciowa nie nadkaża pozostałych części paznokcia i innych płytek czy części stopy w trakcie trwającej kilka sesji terapii. Zarówno po wykonaniu samego oczyszczenia, jak i po zakończonej już terapii grzybicy paznokci należy także pamiętać o właściwej profilaktyce. Trzeba dokładnie poinstruować pacjenta o najważniejszych zasad zapobiegania ponownemu pojawieniu się tej nieprzyjemnej i uciążliwej dolegliwości. Podstawą jest w tym wypadku dbanie o właściwą higienę i pielęgnację stóp, noszenie zawsze odpowiednio dopasowanych butów i stosowanie się do zasad bezpieczeństwa w miejscach publicznych, takich jak basen, siłownia czy kręgielnia.