Do gabinetów podologicznych trafiają pacjenci z najróżniejszymi problemami i schorzeniami, które dotykają ich stóp. Są to osoby, które dokładnie znają rodzaj swojej dolegliwości, a także pacjenci, którzy zgłaszają się do specjalisty w celu poznania konkretnej diagnozy, umożliwiającej podjęcie dalszego leczenia. Przykładem tego są stosunkowo częste przypadki pacjentów z tak zwaną zieloną bakterią, która bywa trudna do zdiagnozowania przez laika. Czym jest zielona bakteria i jak się objawia? Jak radzić sobie z tą dolegliwością, aby skutecznie pomóc pacjentowi?
Czym jest zielona bakteria?
Zielona bakteria to popularna, zwyczajowa nazwa pałeczki ropy błękitnej, znanej również pod łacińską nazwą Pseudomonas aeruginosa. Bakteria ta bywa dla pacjentów uciążliwa, gdyż wykazuje dużą odporność nawet na antybiotykoterapię. Pałeczki ropy błękitnej zaliczane są do tlenowych bakterii gram-ujemnych, podobnie jak bakterie krętka bladego i salmonelli.
Bakteria Pseudomonas aeruginosa pojawia się na paznokciach u rąk i nóg, ale także w innych miejscach na ciele, między innymi w okolicy pach czy pachwin. Charakterystycznym jej objawem, widocznym na płytce paznokciowej, jest jej zabarwienie na zielony kolor. Stąd też pałeczka ropy błękitnej wzięła swoją zwyczajową nazwę zielonej bakterii.
Zielona bakteria – przyczyny występowania
Zakażenie zieloną bakterią jest wbrew pozorom całkiem częste, można powiedzieć, że nawet powszechne. Pałeczki ropy błękitnej występują bowiem zarówno w wodzie, jak i w glebie, a także na niektórych zwierzętach. W związku z tym nietrudno o kontakt z nią, a w niektórych przypadkach również o zakażenie. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na powszechność zakażeń bakterią jest fakt, że uaktywnia się ona dopiero w temperaturze około 37 stopni Celsjusza. To właśnie czyni ludzki organizm tak atrakcyjnym dla zielonej bakterii.
Czynników, które sprzyjają zakażeniu pałeczką ropy błękitnej, jest co najmniej kilka. Przede wszystkim może to być niedostateczna dbałość o higienę rąk i stóp. Zalicza się do tego oczywiście brak odpowiedniej regularności w ich myciu, ale także nieodpowiednie czyszczenie paznokci czy nieumiejętną ich pielęgnację. Nadmierne, zbyt intensywne i inwazyjne przycinanie paznokci, wycinanie skórek oraz piłowanie płytki przyczynić się może do ich osłabienia, a nawet uszkodzenia. W konsekwencji tego paznokcie stają się znacznie bardziej podatne na zakażenie między innymi także bakterią ropy błękitnej.
Bakterią Pseudomonas Aeruginosa możemy zarazić się również w różnych miejscach publicznych, takich jak siłownia, basen czy sauna, a także salony kosmetyczne. W przypadku obiektów sportowych głównym czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest duże natężenie ruchu, wysoka temperatura i poziom wilgotności. Z kolei w przypadku salonów kosmetycznych lub podologicznych do zakażenia może dojść na skutek używania nieprawidłowo wyjałowionych narzędzi oraz niedopasowanych, słabej jakości akcesoriów, jak chociażby źle naostrzone cążki, które zamiast obcinać paznokcie, miażdżą je i urywają.
Innym, częstym bodźcem sprzyjającym zakażeniu oraz rozwojowi bakterii na paznokciu jest jego pęknięcie, złamanie oraz rozwarstwienie. Uszkodzenie struktury paznokcia bezpośrednio wiąże się z jego osłabieniem, co więcej przy rozwarstwieniu się paznokcia i jego łożyska może dochodzić do gromadzenia się w powstałej przestrzeni resztek kosmetyków, kurzu czy wody. To z kolei zdecydowanie sprzyja namnażaniu się niepożądanych bakterii, także pałeczek ropy błękitnej.
Jak rozpoznać zakażenie pałeczką ropy błękitnej?
Do podstawowych, łatwo zauważalnych objawów występowania bakterii zielonej należy charakterystyczne przebarwienie płytki paznokcia. Na skutek obecności pałeczki ropy błękitnej paznokieć przybiera barwę zielonkawą lub zielonożółtą. Dotknięty schorzeniem paznokieć staje się ponadto bardziej podatny na złamania i uszkodzenia, kruchy. W niektórych przypadkach dojść może do tak zwanej onycholizy, czyli rozwarstwienia się płytki paznokcia i jego łożyska. Warto pamiętać, że rozwarstwienie się paznokcia może stanowić zarówno objaw schorzenia, jak i przyczynę jego pojawienia się.
Zielona bakteria a grzybica
Zielona bakteria zaskakująco często mylona jest z grzybicą paznokci. Mylnie postawiona diagnoza nie tylko nie pozwoli na skuteczne wyleczenie dolegliwości, ale może także przyczynić się do jej dalszego rozwoju i zaognienia. Bardzo ważne jest więc zwrócenie szczególnej uwagi na występujące u pacjenta objawy, a także odróżnienie ich od symptomów towarzyszących grzybicy.
Jak odróżnić zieloną bakterię od grzybicy paznokcia? Przede wszystkim pałeczka ropy błękitnej podczas namnażania się wytwarza charakterystyczne zielone barwniki. Piocyjanina i piowerdyna odpowiedzialne są za specyficzne przebarwienie paznokci, towarzyszące zakażeniu bakterią. Z kolei w przypadku grzybicy paznokci płytka zabarwia się na białawy, żółtawy oraz szary, a w późniejszych stadiach także brązowy kolor. Przebarwienia te nie powinny być więc trudne do rozróżnienia, mimo to sprawiają problemy nie tylko laikom, ale także doświadczonym fachowcom. W przypadku podejrzenia grzybicy paznokci konieczne jest wykonanie badania mykologicznego, które w sytuacji zakażenia bakterią zieloną nie dostarczy wyników pozytywnych. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zakażeniu bakterią ropy błękitnej towarzyszy również infekcja grzybicza. W takim wypadku wynik badania mykologicznego może dodatkowo wprowadzić w błąd lub uśpić czujność podologa.
Ostateczną drogą do rozpoznania bakterii zielonej i odróżnienia jej od grzybicy paznokci jest holistyczne spojrzenie na pacjenta. Bakteria ropy błękitnej objawiająca się charakterystycznym przebarwieniem paznokcia, najczęściej prawdopodobnie występuje już także we krwi pacjenta. To z kolei może wywoływać u niego kilka dodatkowych objawów, takich jak bóle mięśni, bóle kostno-stawowe oraz zapalenie pęcherza moczowego. Jeśli pacjent odwiedzający gabinet podologiczny skarży się na tego typu dodatkowe dolegliwości, należy niezwłocznie zlecić wykonanie wymazu w kierunku potwierdzenia obecności pałeczki ropy błękitnej we krwi.
Leczenie zielonej bakterii u podologa
Charakterystyczne zielone przebarwienia płytki to znak, że na powierzchni paznokcia i w organizmie pacjenta rozwija się zielona bakteria. W związku z tym należy niezwłocznie podjąć odpowiednie czynności, w celu jej wyeliminowania oraz wyleczenia pacjenta. Bardzo ważne jest, by edukować pacjentów i powtarzać, aby w żadnym wypadku nie bagatelizowali dolegliwości i nie decydowali się na leczenie jej na własną rękę. Nawet w przypadku początkowego stadium zakażenia należy jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki, mające na celu całkowite jego wyleczenie. Samodzielne spiłowywanie zakażenia z paznokcia czy wycinanie przebarwionej płytki może dać jedynie złudny efekt skuteczności. W rzeczywistości bakteria mogła dotrzeć już do głębszych struktur płytki, co więcej, może być ona obecna także we krwi pacjenta, a co za tym idzie jej objawy będą odnawiać się regularnie.
Jak leczyć zakażenie zieloną bakterią? Przede wszystkim, jeżeli zachodzi jakiekolwiek podejrzenie występowania bakterii, konieczne jest zlecenie wykonania dodatkowych badań, które potwierdzą lub wykluczą przypuszczenia specjalisty. Dopiero po otrzymaniu wyników z laboratorium pacjent może wrócić do gabinetu podologicznego w celu rozpoczęcia terapii. Leczenie zakażenia pałeczką ropy błękitnej nierzadko łączy w sobie antybiotykoterapię oraz terapię w gabinecie podologicznym lub u dermatologa.
W swoim gabinecie podolog powinien starannie oczyścić stopę pacjenta, a następnie usunąć przebarwienia z płytki, a także samą część zakażonego paznokcia. To, czy wystarczy jedynie spiłować przebarwienia, czy też wyciąć zakażony paznokieć, zależne jest od stopnia rozwoju schorzenia i stanu płytki. Jeśli jednak pacjent zgłosi się do specjalisty stosunkowo wcześnie, co więcej rozpocznie także odpowiednią antybiotykoterapię, najczęściej wystarczy ograniczyć się do dokładnego spiłowania przebarwień z powierzchni płytki. Podolog może wykonać zabieg przy użyciu specjalnego pilnika lub frezarki z odpowiednią końcówką o drobnej ziarnistości.
